Participatiestrateeg David Bos van gemeente Den Haag
Participatiestrateeg David Bos laat zien hoe de gemeente Den Haag participatie georganiseerd heeft. ‘We beginnen klein, door vooral te doen en naam op te bouwen.’
Er is een programmateam Haag Samenspel, dat gezien kan worden als aanjager van de verbetering van participatie in Den Haag. Er zijn drie lijnen binnen dit programma.
De organisatie van burgerparticipatie bij Den Haag
‘Er is een doen-lijn. Daarin helpen we mensen in de organisatie met het maken van procesontwerpen. We helpen ook mee bij de uitvoering van digitaal en fysiek. Soms zetten we iemand in die meedraait in een team, bijvoorbeeld voor de Omgevingswet en de Omgevingsvisie. We ondersteunen ook bij de uitvraag aan externe bureaus om onze Haagse werkwijze te bewaken.
De tweede lijn is leren. Daarbinnen werken we aan enkele leergroepen, om zowel verticaal als horizontaal te leren. Verticaal gaat door alle functieniveaus heen. Dan gaat het om vragen als: hoe maak je een participatieproces inclusief? Tot: hoe reserveer je vooraf voldoende tijd en geld? Bij horizontale leergroepen leren professionals van min of meer gelijke functies van elkaar. Dan gaat het bijvoorbeeld om projectleiders stedelijke ontwikkeling die voor gemeenschappelijke leervragen een intervisie hebben.
Als derde houden we ons bezig met beleid en projecten. Wij zorgen dan bijvoorbeeld voor een nieuwe participatieverordening. En we hebben een aantal losse projecten. Zo werken we met de stadsdelen samen om participatie daar beter te organiseren. En we zijn bezig met de ontwikkeling van een nieuw communicatie- en participatieplatform voor gebiedsontwikkelingen en straks de hele gemeente.’
Participatietrajecten ondersteunen in de praktijk
‘Naast de activiteiten van het programmateam worden er schat ik zo’n 200 tot 300 participatietrajecten uitgevoerd per jaar: van groot tot klein. Projectleiders zijn daarbij zelf verantwoordelijk voor het uitvoeren van participatie van A tot Z. Dat gebeurt nu vaak met hulp van communicatieadviseurs en inhuur van externe bureaus.
We bieden veel hulpmiddelen, zoals een kompas, een eigen werkwijze, een stappenplan en tools die we zelf hebben ontwikkeld. Die zorgen ervoor dat iedereen zelf participatie-expertise opbouwt en kan toepassen. Aan de andere kant bouwen we vanuit de doen-lijn van Haags Samenspel dus meer capaciteit van participatieadviseurs op die projectleiders hands-on ondersteunen.
Voor inwoners wordt het zo herkenbaarder hoe een participatietraject er bij Den Haag uitziet.
Het is een beginnend proces. We zijn een club van 7 fte. Als je ziet dat er een communicatieafdeling is van misschien wel 50 tot 100 communicatieadviseurs, dan weet je: er is nog een wereld te winnen voor participatie.’
Organisatieveranderingen doorvoeren
‘Het is vaak lastig om participatietrajecten gemeentebreed goed georganiseerd te krijgen. Wij sturen veel zaken ter overweging naar het GMT (gemeentelijk managementteam, red.). Maar het is soms best moeilijk om een groep managers van verschillende diensten om tafel te krijgen die allemaal hart hebben voor participatie, en dat voor de hele gemeente willen veranderen. Er zijn uiteindelijk nieuwe vormen van service voor nodig.
Daarom beginnen we klein, door vooral te doen en naam op te bouwen. Totdat we hier misschien een volwassen organisatieonderdeel van kunnen maken. Nu zit het nog in het programma, maar misschien dat we het op een gegeven moment een vaste plek in de lijn kunnen geven.’
Bijzonder leerzame participatie-casus
‘Wijkbudget Benoordenhout was een game changer, omdat het liet zien hoeveel participatie kan betekenen. Maar liefst 33 procent van de bewoners deed mee. Zij verdeelden 40.000 euro. Vooraf werd gezegd dat deze wijk in de regel niet erg actief meedoet. Maar bij dit wijkbudget werd de invloed die de bewoners konden uitoefenen heel concreet gemaakt. De participatie was heel laagdrempelig en online: op je eigen moment en plaats. We vroegen de indieners ook zelf campagne te voeren voor hun plannen. Via sociale media, de WhatsApp-groep van de straat, zelfs folders van hun plan door de brievenbus laten doen.
Naast de communicatiemiddelen die we zelf verstuurden, zoals een gemeentebrief en folders, was er dus ook deze gratis communicatie door crowdsourcing. Omdat er veel mensen waren gemobiliseerd door andere bewoners, was de opkomst denk ik zo hoog.’
Meegeven aan andere organisaties
‘Het is goed en belangrijk om een werkwijze en hulpmiddelen te ontwikkelen zodat projectleiders, communicatieadviseurs en anderen zelf participatietrajecten kunnen ontwerpen en uitvoeren. Maar tegelijkertijd zie ik dat veel projectleiders en communicatieadviseurs niet de aandacht en tijd, en soms ook niet de expertise, hebben om een participatieproces goed uit te voeren. Dus ik denk dat je die expertise juist intern moet organiseren. Want het wordt in de toekomst denk ik alleen maar nog belangrijker om inwoners effectief te betrekken bij wat er in hun omgeving gebeurt of verandert.’
https://www.denhaag.nl/nl/in-de-stad/denk-mee/haags-samenspel.htm
——————————————–
Doe mee met een gratis workshop
Tijdelijk bieden we een kosteloze workshop aan. Het gaat hierin over het online participatieplatform OpenStad. Daarin gaan we ook dieper in op de ideale organisatie rondom participatie. Doe je ook mee?