‘Parijzenaren willen helpen bij het ontwikkelen van projecten’

Buurtbudgetten, een opkomende trend wereldwijd, worden overal ingezet. Maar Parijs onderscheidt zich, door bijna 100 miljoen euro per jaar beschikbaar te stellen voor bewonersideeën. In 2014 lanceerde burgemeester Anne Hidalgo het participatieve begrotingsprogramma met als doel de stad meer samenwerkingsgericht te maken. Pauline Véron, adjunct-burgemeester van Parijs, belast met lokale democratie, burgerparticipatie, het maatschappelijk middenveld, jeugd en werkgelegenheid, verklaarde: ‘Parijzenaren willen daadwerkelijk helpen bij het ontwikkelen van projecten… We willen een sterke relatie opbouwen met onze burgers.’

Participatieve begroting in Frankrijk

De samenwerking tussen burgers en besluitvormers in Parijs is een inspirerend voorbeeld van hoe steden kunnen evolueren naar meer participatieve en op de gemeenschap gerichte structuren. Daar ligt een aantal principes aan ten grondslag, die als leidraad dienen voor de implementatie van participatieve begrotingen in Frankrijk. Allereerst benadrukt het principe van ‘burgers hebben het voor het zeggen’ de actieve betrokkenheid van de bevolking. Het gaat niet alleen om het geven van meningen, maar ook om daadwerkelijk beslissingen te nemen over de besteding van financiële middelen. Dit creëert een krachtige dynamiek van samenwerking tussen de gemeenschap en de besluitvormers.

Deze benadering past goed bij het bottom-up principe, waarbij de kracht van de gemeenschap centraal staat. Door burgers direct te betrekken bij het besluitvormingsproces over de besteding van het stadsbudget, wordt de bottom-up dynamiek versterkt. In plaats van top-down beslissingen opgelegd te krijgen, krijgen gemeenschappen de kans om hun eigen behoeften en prioriteiten te identificeren en aan te pakken.

Collectieve wijsheid, continu en voor iedereen

Het bottom-up proces van participatieve begroting in Parijs benadrukt het idee dat duurzame stadsontwikkeling niet alleen afkomstig is van expertkennis, maar ook van de collectieve wijsheid en ervaringen van de lokale bevolking. Hierdoor ontstaat een meer inclusieve en democratische benadering van stadsplanning, waarbij de kracht van bottom-up initiatieven wordt erkend als een waardevolle aanvulling op traditionele top-down methoden.

Een ander essentieel principe is de continuïteit van het participatieve begrotingsproces. In tegenstelling tot een eenmalige gebeurtenis is het een doorlopend proces. Dit zorgt ervoor dat de betrokkenheid van de gemeenschap niet beperkt blijft tot één moment, maar voortdurend evolueert en de samenwerking versterkt.

Gelijke toegang is het derde principe dat benadrukt wordt. Het streven is dat iedereen, ongeacht achtergrond of financiële situatie, gelijke kansen heeft om deel te nemen aan het participatieve begrotingsproces. Dit waarborgt een brede vertegenwoordiging van diverse perspectieven en behoeften. Daarnaast spelen transparantie en oprechtheid een belangrijke rol in het succes van participatieve begrotingen. Het is van essentieel belang om van tevoren het bedrag dat beschikbaar is voor participatie vast te stellen. Bovendien moeten projecten haalbaar en technisch uitvoerbaar zijn. Dit creëert een eerlijk speelveld en bevordert vertrouwen tussen alle deelnemers.

Tot slot, om deze principes in de praktijk te brengen, zijn vertrouwen, politiek betrokkenheid en permanente technische ondersteuning onmisbaar. Het opbouwen van vertrouwen tussen de betrokken partijen, actieve betrokkenheid van de overheid en voortdurende technische begeleiding dragen bij aan het succes van participatieve begrotingen in Frankrijk.

In de praktijk

In het najaar van 2014 brachten meer dan 40.000 Parijzenaars hun stem uit op 15 voorstellen van de gemeenteraad. Het succes van het eerste jaar leidde tot een groei in deelname. In 2016 werd maar liefst 100 miljoen euro toegewezen, waarbij 158.000 mensen hun stem uitbrachten. Het proces omvat vier fasen: projectvoorstellen, co-creatie, beoordeling, en stemmen. Het resultaat: 219 projecten werden goedgekeurd, variërend van stadslandbouw tot co-working spaces.

4 verschillende vormen 

Parijs omarmt niet slechts één benadering, maar introduceert vier verschillende vormen van participatieve begroting.
In de eerste plaats is er de stadsbrede Participatieve Begroting (PB), die zich richt op projecten voor de gehele stad. Deze aanpak ontvangt een toewijzing van financiële middelen om diverse stedelijke behoeften aan te pakken. Daarnaast voeren elk van de 20 districten in Parijs onafhankelijk een PB-proces uit. Hierbij wordt een specifiek budget toegekend voor debatten en verdeling binnen elk district, waardoor lokale behoeften en prioriteiten beter worden aangepakt. Een derde benadering omvat de PB voor buurten met lage inkomens, die werd geïntroduceerd om middelen toe te wijzen aan de meest behoeftige gebieden. Dit proces omvat de herverdeling van het budget, waarbij rekening wordt gehouden met specifieke behoeften van buurten met lage inkomens. Tot slot is er de PB voor jeugd en scholen, een proces dat wordt uitgevoerd in alle openbare scholen, inclusief basisscholen, middelbare scholen en lycea. Het richt zich op het betrekken van jongeren en het verbeteren van de schoolomgeving door middel van participatieve begroting.

Deze diverse benaderingen weerspiegelen de inzet van Parijs om lokale behoeften aan te pakken en de betrokkenheid van de gemeenschap te vergroten. Wat deelnemers extra aanmoedigt, is de flexibele keuze tussen online en fysieke stemmogelijkheden, waardoor Parijzenaars op diverse manieren kunnen bijdragen aan de vormgeving van hun gemeenschap.

Innovatieve resultaten 

Het participatieve begrotingsproces in Parijs heeft niet alleen ideeën voortgebracht, maar heeft tastbare resultaten opgeleverd die de stad transformeren. Nieuwe openbare tuinen, bloeiende co-working spaces en verfrissende renovaties vormen de concrete manifestatie van burgerinspraak. Een opmerkelijk project, genaamd “Solidariteit met daklozen”, verkreeg in 2016 de hoogste hoeveelheid stemmen. Dit project riep de stad op tot innovatieve oplossingen voor armoedebestrijding en het verwelkomen van migranten. Het benadrukt niet alleen het succes van het participatieve begrotingsproces, maar ook het vermogen van de Parijse gemeenschap om gerichte en dringende maatschappelijke kwesties aan te pakken door middel van actieve betrokkenheid.

Succesfactoren 

Een sterke politieke betrokkenheid, aanzienlijke financiële toewijding en een hands-on mentaliteit hebben het participatieve begrotingsproces in Parijs doen opbloeien. Voor de toekomst zijn heldere prioriteiten vastgesteld, zoals het versterken van achtergestelde gemeenschappen en het aanmoedigen van innovatieve voorstellen. Parijs deelt haar succesvolle aanpak om andere steden te inspireren, en het lijkt erop dat participatieve begroting een onmisbaar instrument is geworden voor duurzaam stedelijk leven in de stad.

Neem een kijkje op de Parijse website, om te zien hoe het echt werkt! https://budgetparticipatif.paris.fr/bp/#